Alfatool - tekst drugi z 02 lutego 2024 r

dedykuję Ojcu Antoniemu Rachmajdzie

Jan van Kessel starszy, Kazanie św. Antoniego do ryb, zbiory Muzeum Narodowego we Wrocławiu

 

Szpital wojskowy przy ulicy Wrocławskiej w Krakowie planem rozmieszczenia budynków do dziś przypomina austro-węgierskie koszary i nie jest to przypadek. Historia krakowskiego szpitalnictwa wojskowego sięga roku 1846, kiedy to Austriacy zajmując w Krakowie Zamek Królewski na Wawelu, we wschodnim jego skrzydle rozmieścili szpital wojskowy, który funkcjonował do 1911 roku.

Już kilka lat wcześniej, bo w 1905 roku austriackie władze ze składek społeczeństwa krakowskiego przystąpiły do realizacji nowego wielobudynkowego szpitala wojskowego na ówczesnych obrzeżach miasta, a przy obecnej ulicy Wrocławskiej. Szpital ten został wzniesiony w latach 1907 – 1911 i prezentuje do dziś czytelny układ kompozycyjny wolnostojących budynków w otoczeniu parkowym, zgodny z ówcześnie stosowanymi rozwiązaniami.

Ech, piękne to były założenia. Z dzieciństwa pamiętam poniemiecki uroczy park przyszpitalny w Mrągowie. Duża bryła lecznicy z zbudowanej z pięknej czerwonej cegły przebijającej zza zieleni świerków, jodeł, klonów. Pacjenci przesiadywali tam na ławeczkach, bądź przemieszczali się na wózkach. Kiedyś leczył nie tylko lekarz, lecz i wytchnienie od szpitalnej jałowości pośród roślin, śpiewu ptaków i świeżego powietrza. A na wypadek, gdyby powietrze było zagrożeniem, to położenie na obrzeżach miasta, mór od przestrzeni mieszkalnej skutecznie izolowało. Duże miasta rozrastają się błyskawicznie i to, co wiek temu było ich obrzeżami, teraz jest ścisłym centrum. Pacjenci wolą więc dziś chronić swą prywatność, niż paradować po przyszpitalnych ścieżkach, na których ruch o poranku tylko nieznacznie ustępuje temu, który znamy ze szlaku do Morskiego Oka.

Niestety styczeń w szpitalu wojskowym to pora, gdy trudno napawać się pięknem przyrody, a krakowski zimowy klimat charakteryzuje się tym, że to, co przez dwa dni napada, przez kilka kolejnych zamienia się w kałuże i błoto. Jedyne co pozostaje do podziwiania w owym ośrodku to kaplica. Na jego terenie są ponoć dwie, ale pogoda spacerom nie sprzyjała, więc mogłem podziwiać tą, która była w obrębie budynków gdzie znajduje się chirurgia. Szukając wzmianki, o tej mocno przykurzonej secesyjnej perełce natknąłem się na taki tekst:

„Najbogatszy wystrój zewnętrzny i wewnętrzny zachowała kaplica szpitalna. Kompleks zabudowań Szpitala Wojskowego przy ul. Wrocławskiej jest największym dziełem architektonicznym Maksymiliana Hoffmana i należy do ważniejszych przykładów architektury secesyjnej w Krakowie”.

I rzeczywiście kameralne wnętrze urzeka. Zwłaszcza ciemnozielone sklepienie nad dużą figurą Jezusa sprawia wrażenie, jakby prośby płynące od modlących się, zamykały się w pięknej, zdobionej twarzami aniołów muszli, a z niej wędrowały wprost do uszu Chrystusa i stojącej nieopodal figurki i wiszącego obrazu Jego Matki.

Nieskromnie rzec mogę, że większość z obrazów i figur osób kanonizowanych, które ową kaplicę uświęcają dość dobrze znam, bo wpisały się w sposób szczególny w moje życie lub jego ostatni fragment.

Nie do końca rozpoznałem (pomyliłem ze świętym Franciszkiem) figurkę stojąca bezpośrednio pod obrazem Jezusa z wizji naszej świętej Faustyny. Długo rozmyślałem jaki to ma związek z moją osobistą historią. Na szczęście do szpitala wziąłem swój notatnik, w którym od lutego 2023 roku spisuję moje myśli, które mniej więcej właśnie wtedy zaczęły przelatywać mi przez głowę z ponaddźwiękową prędkością. Łapanie ich za pomocą notesu lub dyktafonu wydawało mi się czymś w rodzaju chwytającego je lassa.

I proszę, oto pierwsze pochwycone 25 lutego 2023 r. we Wrocławiu, okazy.

Nie mam pojęcia, o co chodzi z tym nie rozwieszonym praniem. O kobiecie z brodą - wiem i może kiedyś napszę.

Z Avengersami to i owszem - pamiętam. To jedni z najbardziej ulubionych bohaterów filmowych moich dzieci. Oni są tak zwanymi superbohaterami i mają jakieś pochodzące z kosmosu i mutacji genowych specyficzne moce, które czasami wzmocnione ludzkimi wynalazkami, służą przede wszystkim do widowiskowych naparzanek z jakimiś złymi ludźmi, albo kreaturami z odległych galaktyk. Ze świętymi moim zdaniem nie mieliby żadnych szans, bo oni reprezentują Stwórcę tak samego kosmosu, jak i genów wszelakich. Kanonizowani maję jednak tę jedną zasadniczą wadę nie cierpianą przez filmowych twórców - cudów dokonuja modlitwą i unikają hucznych mordobić. Skutkiem ich interwencji nie jest w połowie rozwalone miasto, dymy i zwały gruzów. Więc co prawda efekt starcia jestem w stanie sobie łatwo wyobrazić, ale już jego sfilmowanego przebiegu ani ciut ciut. No bo jak miałoby to wyglądać?

Egzorcyzmy na Avengersach i wygnanie z nich niszczycielskich mocy?, modlitwa o zesłanie na nich darów Ducha Świętego? i na zakończenie zamiana pelerynki i grzywki supermana na jedną skromną sukmanę i głowę wygoloną na zero, a w najlepszym razie na półksiężyc w początku nowiu? Dobra, zostawmy to scenarzystom i wróćmy do świętego Tosia.

Jak już widzieliście, św. Antoni się pojawił w mojej prywatnej historii jako pierwszy zapisany święty w owym prowadzonym nieco chaotycznie, małym prywatnym myślniczku. On się pojawił jako efekt rozważań nad obrazem eksponowanym w Muzeum Narodowym we Wrocławiu, pod którym widniała taka oto tabliczka:

Również tam (we Wrocku) pomyliłem Antoniego z Franciszkiem, który nie wiedzieć czemu, był jak dotąd jedynym mi znanym chrześcijańskim animalistą. Okazuje się, że byłem w błędzie, co w piękny sposób objaśnił mi pan Krzysztof Jędrasik w tekście p.t. "Gdy nie słuchali go ludzie, zaczął przemawiać do ryb. Poznajcie niezwykłe kazanie św. Antoniego w Rimini", z ktrego fragmentów bedę tu korzystał:

"Antoni widząc, że ryby oddają cześć Bogu powiedział z radością: „Niech będzie błogosławiony Bóg, gdyż bardziej Go czczą ryby wodne niż ludzie heretycy. I pilniej słuchają słowa Jego nierozumne zwierzęta niż ludzie niewierni”. Cud ryb słuchających świętego wzbudził wielką ciekawość mieszkańców Rimini".

Jak widzimy na powyższym obrazku, cud miał miejsce w bardzo konkretnym miejscu, więc umieszczenie go przez Jana van Kessela w idyllicznej krainie, po której pląsały jednorożce i pokojowo pokładały obok siebie lew i owieczki, nadało dziełu niderlandczyka szlachetnego sznytu uniwersalności, ale kompletnie wyrwało go z realiów świata doczesnego. A Antoni był łowcą z krwi i kości i nie przemawiał tylko i wyłącznie do zwierząt:

"Jeden z „kwiatków” mówi o cudownym kazaniu, które św. Antoni wygłosił w czasie konsystorza przed papieżem i kardynałami. To, co się tam wydarzyło, można śmiało porównać do sytuacji apostołów chwilę po zesłaniu Ducha Świętego w Jerozolimie.

Otóż na konsystorzu byli zebrani ludzie różnych narodowości: greckiej, francuskiej, niemieckiej, a także Słowianie i Anglicy oraz wielu innych. „Oświecony Duchem Świętym Antoni wykładał słowo Boże tak dobitnie, tak pobożnie, tak przenikliwie, słodko, jasno i mądrze, że wszyscy obecni na konsystorzu, choć posługiwali się różnymi językami, dokładnie rozumieli wszystkie jego słowa, jak gdyby mówił w ich własnym języku” – czytamy w „Kwiatkach”.

Dalej autor podkreśla, jak wielkie wrażenie zrobiła ta mowa na zebranych. „Wszyscy byli zdumieni i zdało się, jakby powtórzył się cud apostołów w dniu Zesłania Ducha Świętego, którzy mocą Ducha Świętego mówili wszystkimi językami”. Dalej czytamy, że wszyscy szeptali do siebie z podziwem: „Czy ten, który przemawia, nie przybył z Hiszpanii? Jak to się dzieje, że wszyscy słyszymy jego mowę w naszych ojczystych językach?” (por. Dz 2, 1-13).

„Podobnie mówił papież, rozważając i podziwiając głębokość jego słów: «On zaprawdę jest arką  przymierza i skrzynią Pisma Świętego»” – czytamy. Taki oto komplement otrzymał św. Antoni od samego papieża".

No dobrze, zapytacie a skąd autorowi przyplątało sie pytanie o to, czy św. Antoni jadł ryby?

Otóż wydało mi się (może głupio), że przynajmniej ja, będąc po kierunku nauczycielskim studiów za żadną cholerę nie zjadłbym żadnego, ale to żadnego z moich uczniów. Pamiętam, że podczas praktyk w szkołach miałem kilku niesfornych gamoni, ale nawet oni zawsze pozostawali poza orbitą moich kulinarnych zainteresowań. Pytanie, czy Antoni mógłby zjeść rybę, po tym jak doświadczył od tych stworzeń rozumnego usłuchania, wydaje się jak najbardziej zasadne. Chrystus jadł ryby, jego uczniowie także, ale może św. Antoni był pod tym względem wyjątkiem. Bardzo możliwe, że nie jadł tylko ryb zowionych w okolicach Rimini, a może z całego Adriatyku?

A może było jescze inaczej. To znaczy tak jak twierdzi moja małżonka. Może Antoni po prostu nie lubił jeść ryb i w ten szczególny sposób upiekł dwie nierybne pieczenie na jednym ogniu.

Ja znam jedną osóbkę, której jestem przyszywanym do chrztu tatusiem, która ryb organicznie nie znosi. Na wigilię je barszczyk z uszkami i niewiele więcej, więc ja, wiedziony razu pewnego osobliwą troską, przyrządziłem jej na bożonarodzeniową kolację smażone w głębokim oleju, papryczkowo pikantne i czoskowo nucąco-nęcące krewetki. Przyjęło się. Danie zniknęło błyskawicznie, z tym że nie z pamięci moich dzieciaków. Od tej pory na wigilię nie może zabraknąć krewetek. Myślę, że najbardziej cieszą się z tego faktu karpie, których spożycie w naszym domostwie spadło niemal do zera.

Ot taka historia.

Skądinąd, przypatrując się obrazowi Kessela, możemy snuć przypuszczenia, co św. Tosław jadał. Stawiam na wołowinę, wieprzowinę i większość przydomowego drobiu...

***

W tym miejscu pragnę podziękować nawigatorskiej braci na apel o pomoc wystosowany w poprzednim moim tekście. Ich zapał sprawił, że  przez następne kilka wizyt chodzenie z pustymi rękami do Władysława - magistra sztuki, skrzypka i chórzysty mi nie grozi. Obiecuję, że spróbuję ogarnąć jednak tematy dużo poważniejsze, jak choćby rehabilitacja człowieka, który od czasu wylewu nie może opuścić łóżka.

Oprócz zbiórki na potrzeby "Mistera Magistra", wietrzę przy okazji swoją bibliotekę (przede wszystkim) z cennych dubletów, albo wartościowych książek kupowanych po to, by osiągnąć limity darmowych wysyłek. Poniżej zdjęcie z częścią makulekturowych kopert, które powędrowały razem z książkami i pieczecią Betacoola. Ta za jakiś czas wyląduje w pudle z rodzinnymi pamiątkami.

Oto link do tych ciekawych pozycji. Postarałem się ostro wymieszać. Są rzeczy tańsze i zdecydowanie drogie. Takie, które znamy z Kliniki Języka, ale moglismy przegapić i te znane z makulektur, których nie zdecydowaliśmy się nigdy kupić. Są pozycje "kup teraz" i kilka aukcji. W tym ta - żydowskiego nawigatora, która sama opędzi ze trzy wizyty u Władzia.

https://allegrolokalnie.pl/konto/oferty/aktywne

https://allegrolokalnie.pl/oferta/szkola-nawigatorow-numer-zydowski-stan-idealny

Bóg zapłać.

 

---

tagi: święci  secesja  ryby  św. antoni  szpital wojskowy  szpital przy wroclawskiek kraków  kaplica  przemysł filmowy  avengersi  avengers  superman  duch święty 

	Alfatool
	1 lutego 2024 20:41

51     1206    10 zaloguj sie by polubić